Inteligentny dom
Czy kiedykolwiek marzyliście o domu, który sam reguluje temperaturę, zasłania rolety czy włącza muzykę na życzenie? To już nie science-fiction, ale rzeczywistość. Inteligentne domy stają się coraz bardziej popularne w Polsce, a systemy automatyki budynkowej dostępne na rynku są coraz bardziej zaawansowane technologicznie.
Inteligentny dom to przede wszystkim wygoda i komfort. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, możemy sterować oświetleniem, ogrzewaniem, wentylacją czy sprzętem RTV za pomocą smartfona lub tabletu. Ponadto, inteligentne systemy potrafią dostosować się do naszych preferencji i nawyków, co pozwala na oszczędność energii oraz czasu. Bezpieczeństwo to kolejna zaleta inteligentnych domów – systemy alarmowe, monitoring czy kontrola dostępu zwiększają poczucie bezpieczeństwa mieszkańców.
Najpopularniejsze systemy inteligentnego domu
W Polsce dostępnych jest wiele systemów automatyki budynkowej, które można dostosować do indywidualnych potrzeb użytkowników. Jednym z najpopularniejszych jest KNX – międzynarodowy standard komunikacji dla inteligentnych budynków. Pozwala on na integrację różnych urządzeń i funkcji, takich jak oświetlenie, ogrzewanie, klimatyzacja czy systemy audio. Innym popularnym rozwiązaniem jest system Fibaro, który oparty jest na technologii Z-Wave, czy polski system Grenton, który oferuje szeroką gamę modułów do sterowania różnymi aspektami domowej automatyki.
Jeśli zastanawiasz się nad wdrożeniem systemu inteligentnego domu, warto rozpocząć od analizy swoich potrzeb i oczekiwań. Następnie, warto skonsultować się z ekspertem w dziedzinie automatyki budynkowej, który pomoże dobrać odpowiednie rozwiązania oraz zaplanować instalację. Warto również pamiętać, że niektóre systemy można rozbudowywać etapami, co pozwala na stopniowe wdrażanie nowych funkcji i urządzeń.
Inwestycja w inteligentny dom może wydawać się kosztowna na początku, jednak warto zwrócić uwagę na oszczędności wynikające z efektywnego zarządzania energią oraz czasu. Dzięki automatyzacji procesów, takich jak ogrzewanie czy oświetlenie, możemy znacznie obniżyć rachunki za prąd czy gaz. Ponadto inteligentne systemy mogą podnieść wartość nieruchomości oraz przyciągnąć potencjalnych nabywców, co jest istotne w przypadku planowania sprzedaży domu.
Dużymi krokami, od kilku czy kilkunastu lat, zbliża się do nas epoka – a może konieczność? – magazynowania energii elektrycznej. Na skutek takich przemian są już przyjęte terminy, kiedy ogrzewanie lub korzystanie z energii gazu będzie niemożliwe.
Należy szybko zapoznać się z nowymi programami unijnymi, które wejdą do nas już w 2025 roku. Będą to programy pomocowe lub motywujące swoim kształtem, dofinansowania do 60 % zainstalowania magazynów energii elektrycznej i stosowania odnawialnych źródeł prądu takich jak panele fotowoltaiczne czy małe wiatrownie.
Na pewno kończy się czas sprzedaży energii elektrycznej oddawanej do sieci energetycznej przez falowniki bez kontroli kupującego. Nowoczesne rozwiązania technologiczne pozwalają na inny sposób sprzedaży zmagazynowanej energii elektrycznej, w sposób umownie ustalony i w określonym % wielkości zasobu magazynu za pomocą komunikacji systemu Smart.
„Inteligentny dom - SmartHome” to system, umożliwiający zautomatyzowanie wielu czynności wykonywanych przez nas na co dzień . System pozwala między innymi na sterowanie : wszelkim oświetleniem , ogrzewaniem obiektu , jego wentylacją i także klimatyzacją, również żaluzjami elewacyjnymi, markizami tarasowymi czy też roletami zewnętrznymi, sygnalizacją wielu procesów, a nawet zarządzanie energią elektryczną. Inteligentne zarządzanie obiektem ( nawet mieszkaniem) może odbywać się na odległość (spoza domu) – poprzez smartfon lub laptop przy pomocy Internetu.
Ile kosztuje lub może kosztować taka wygoda?
Nie należy spodziewać się jednoznacznej odpowiedzi polegającej na wyliczonej jednoznacznie wartości . Funkcjonujemy w rzeczywistości na którą mają wpływ wszelakie zjawiska które stymulują wartościami zaopatrzeniowymi materiałów budowlanych czy wartościami robocizny . Cykl budowy , remontu czy modernizacji obiektów nie trwają krótko , stąd należy zawsze zabezpieczać się przed takimi zjawiskami jakie mają wpływ na obecną sytuację 2021( pandemia)oraz 2022 roku (inflacja i wojna na Ukrainie).
Przytaczając dla przykładu budowę rezydencji Billa Gatesa, może dla wielu osób będzie przesadą ale warto wiedzieć :
Budowa rezydencji Billa Gatesa trwała około siedmiu lat. Sporo czasu zajęło zainstalowanie w niej inteligentnych rozwiązań - podobno do montażu okablowania (zużyto kilkadziesiąt kilometrów przewodów) i odpowiednim przygotowaniem instalacji pracowało ponad 300 osób. Teraz tym, co dzieje się w rezydencji na bieżąco steruje ponad 100 komputerów.
Muszę powiedzieć że inteligentny system sterowania domem jest jednym z wielu rozwiązań proponowanych na rynku . Systemy są wytworem informatyzacji , automatyzacji i potrzeb miejscowych . Praktycznie każde Państwo w Europie posiada system SmartHome . Polska absorbuje prawie każdy z istniejących systemów. Natomiast polska firma Grenton opracowała i wdrożyła autorski polski system o nazwie Grenton . Dla przykładu przytaczam kilka z systemów sprowadzonych do Polski to : Ampio, Deimic, Legrand, Fibaro, Hager, Nexwell, Loxon czy Koher . Do polskich rozwiązań zaliczyć należy jeszcze Exta Free Zamel, F & Home System czy nawet Satel . Zestawianie czy porównywanie systemów Smarthome nie ma teraz zasadniczego znaczenia .
fot.: Hager
Każdy system ma inne elementy – a poprzez to różne koszty
Zważywszy na fakt, że inteligentny dom składa się z wielu elementów, które wymagają indywidualnego doboru wycena domowej instalacji inteligentnego zarządzania budynkiem możliwa jest po dokładnej analizie oczekiwań inwestorów. Podstawowym czynnikiem, który determinuje koszty jest liczba i zakres zautomatyzowanych instalacji , czyli co mamy automatyzować . Wydawać by się mogło że ilość czy wielkość okien jak i liczba pomieszczeń nie mają wpływu na koszty . Nic mylnego , aby móc sterować wszystkimi roletami okien domu, musimy mieć możliwość sterowania choćby roletą jednego okna . Zatem mamy prosty rachunek arytmetyczny mówiący że ilość okien ma bezpośredni wpływ na koszt systemu . I w ten sposób należy postępować z tworzeniem i wyliczaniem kosztów całego systemu .
To tak jakby porównywać dwa samochody tej samej marki. Ich wartość zależeć będzie jednak od wyposażenia oraz tego, co dealer oferuje w standardzie, a za co trzeba dopłacić. Przygodę z Inteligentnym Domem – Smart Home zaczynamy od określenia potrzeb inwestora. Następny krok to zwrócenie się o wycenę a co za tym idzie dalej to również wstępny projekt instalacji i wybór najkorzystniejszej opcji.
Warto przy tym pamiętać, że Inteligentny Dom w perspektywie czasu ma nam przynieść zyski, które mogą pokryć koszt inwestycji. Szacuje się, że przy optymalnym wykorzystaniu technologii czas zwrotu to ok. 10-15 lat.
fot:. SALUS Controls
Koszt inteligentnej instalacji - przykład wyceny
Ceny obejmujące koszt kompletnej instalacji, czyli
– wykonanie projektu strukturalnego instalacji SmartHome w oparciu o projekt wizualizacji
położenie instalacji elektrycznej - okablowanie pomieszczeń wg projektu elektrycznego ,
wykonanie okablowanie pomieszczeń w części sterowania Smart ,
położenie instalacji monitoringu i instalacji alarmowej
wykonanie rozdzielnicy po stronie prądowej ( 3f ) oraz strony niskoprądowej SmartHome
montaż tzw. białego osprzętu w tym gniazdka, łączniki oświetlenia ,
montaż urządzeń systemowych SmartHome
zamontowanie elementów wykonawczych jak linie Led czy lampy oświetleniowe ,
zależą od rodzaju wariantu jaki wybierzemy oraz powierzchni domu.
Kosztorys przygotowuje się na podstawie projektu domu - pozwala to określić liczbę urządzeń potrzebnych do stworzenia systemu. Muszę dodać że aby przygotować taki kosztorys , mozolnie i sumiennie musi być do tego bezwzględnie przygotowany inwestor . Ten fakt wywiera zobowiązanie inwestora do zaprogramowania wszystkiego co w domu ma być . Często bywa to bardzo trudne bowiem w trakcie budowy rozciągłej w czasie wchodzą na rynek nowsze rozwiązania co stymuluje inwestorów do zmian aby być „ na tzw. czasie „ . Zapomina się przy tym że każda zmiana ma wpływ na wartość szacunkową inwestycji – w tym osprzętu oraz prac końcowego uruchomienia .
Przykładowo kosztorys instalacji SmartHome prezentuje się następująco :
-
Wariant podstawowy – 350 - 500 zł/m2 . Instalacja obejmuje projekt sterowania światłem uwzględniające montaż systemu włączania i wyłączania lamp przy powierzchni mieszkania do 100 m2 .
-
Wariant typowy - oprócz sterowania światłem wliczone jest również sterowanie ogrzewaniem, a także opuszczaniem i podnoszeniem rolet. Cena za m2 mieszkania to 500-700zł przy powierzchni mieszkania nieprzekraczającej 120 m2 oraz liczbie do 10 okien z roletami .
-
Wariant komfortowy obejmuje sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem, roletami , klimatyzacją to koszt rzędu 700 - 900 zł/m2 mieszkania, przy powierzchni do 250 m2 liczbie 12 pomieszczeń z oknami i roletami .
-
Wariant luksusowy obejmujący wariant komfortowy plus dodatki ponad 1000zł/m2 uwzględniające szereg dodatkowych funkcji i powiększony o dowolną ilość pomieszczeń rezydencji z oknami i roletami oraz zarządzanymi urządzeniami.
Powyższe wartości są wyliczone szacunkowo i podane w sytuacji gdy wartość pracy zaczęła nabierać wartości szacowanej do aktualnej sytuacji rynkowej . ( początek 2023 roku)
|
Stosowanie systemów zarządzania budynkiem będzie koniecznością w budynkach publicznych nowej generacji (po 2020 roku). Wynika to z konieczności spełnienie coraz wyższych standardów energooszczędności, które można osiągnąć stosując układy sterujące odpowiedzialne za optymalizację pracy poszczególnych urządzeń i instalacji. |
* Ceny obejmują koszt kompletnej instalacji (projekt, okablowanie z uwagi na zmienione ceny miedzi , stali należy potraktować indywidualnie , rozdzielnica - zastosowanie – wybór systemu ma wpływ na wartość , urządzenia , gniazdka, uruchomienie) bez urządzeń wykonawczych (lampy, grzejniki, rolety itp.). Generalnie nie można przyjmować stałych dawnej stosowanych cen , gdyż nawet płaca minimalna zostaje w tym 2023 roku dostosowywana do sytuacji wartości usług i cen zaopatrzenia .
Oczywiście już podstawowy System zapewnia niespotykany w tradycyjnych instalacjach komfort, a dzięki oszczędności energii koszt systemu zwraca się po kilku latach. Warto zaznaczyć, że na poziomie podobnym do podstawowego Systemu kształtują się ceny podłóg, okien, okładzin kamiennych, a nawet usługi projektantów wnętrz. System SMARTHome może już być zatem odbierany, jako kolejny typowy element domu.
Jak można porównać koszty instalacji tradycyjnej z instalacją inteligentną KNX?
Porównanie obu typów instalacji zależy od indywidualnych potrzeb inwestora. Jeżeli zastosujemy system KNX ( inteligentne sterowanie ) tylko do sterowania oświetleniem – możemy stwierdzić, że będzie on droższy od typowej instalacji. Jednak, gdy istnieje potrzeba sterowania oświetleniem, roletami, ogrzewaniem, zarządzaniem energią i sterowania centralnego i zdalnego – wówczas instalacja KNX oferuje prostą i tanią drogę do ich połączenia.
Należy dodać ważną informację mającą bezpośredni wpływ na wartość instalacji , mianowicie chodzi o zastosowanie rodzaju systemu układania instalacji . Najczęściej dla KNX stosuje się układ instalacji w gwiazdę . System „Gwiazda „ polega na odprowadzeniu każdego punktu elektrycznego instalacji do rozdzielni poza obwodami niektórych gniazdek 230 V . Taki układ sterowania wymaga znacznego wzrostu metrażu okablowania co może być liczone w kilometrach kabli . Innym sposobem jest „system mieszany i rozproszony” oba polegają na innym sposobie umieszczania elementów sterowania na obiekcie a nie tylko w rozdzielni . Oba wymienione systemy różnią się od gwiazdy a poprzez to są tańsze w liczonych kosztach .
Chcąc zapewnić Państwu rzetelną informację o kosztach systemu zamieszczamy ich porównanie z kosztami instalacji tradycyjnej w przykładowym domu o powierzchni 200m2. Założono komfortowy zakres funkcji: 40 obwodów oświetlenia (w tym 4 ściemniane), 16 rolet i 8 niezależnych stref ogrzewania, oraz profesjonalne usługi. (Kwoty bez VAT, przyjęto kurs EUR=4zł):
Na czas pierwszej publikacji artykułu - rok 2021’ wartość usług jak i materiałów wyglądała jak poniżej , kolejny rok 2023 spowodował znaczny wzrost cen .
|
|
|||||||
|
|
Instalacja tradycyjna |
Instalacja SMARTech KNX |
|||||
|
|
Urządzenie lub usługa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Liczba |
Cena |
Wartość |
Liczba |
Cena |
Wartość |
|
|
|||||||
|
* |
Projekt instalacji i systemu |
|
|
5000 zł |
|
|
5600 zł |
|
* |
Instalacja elektryczna |
|
|
12000 zł |
|
|
17000 zł |
|
* |
Instalacja TV, tel., PC |
|
|
3000 zł |
|
|
3000 zł |
|
* |
Rozdzielnica elektryczna |
1 |
2000 zł |
2000 zł |
2 |
3000 zł |
6000 zł |
|
* |
Gniazdka (230V, TV, Tel., PC) |
100 |
30 zł |
3000 zł |
100 |
30 zł |
3000 zł |
|
* |
Montaż gniazdek |
100 |
10 zł |
1000 zł |
100 |
10 zł |
1000 zł |
|
|
Wyłączniki lamp |
36 |
45 zł |
1620 zł |
36 |
176 zł |
6336 zł |
|
* |
Montaż wyłączników |
36 |
10 zł |
360 zł |
36 |
10 zł |
360 zł |
|
|
Ściemniacze lamp |
4 |
100 zł |
400 zł |
4 |
775 zł |
3101 zł |
|
|
Sterowniki rolet |
16 |
492 zł |
7872 zł |
16 |
227 zł |
3632 zł |
|
* |
Montaż sterowników rolet |
16 |
20 zł |
320 zł |
16 |
20 zł |
320 zł |
|
|
Termostaty elektroniczne |
8 |
400 zł |
3200 zł |
(w przyciskach KNX) |
||
|
* |
Montaż termostatów |
8 |
20 zł |
160 zł |
(w przyciskach KNX) |
||
|
|
Przyciski KNX |
|
|
|
2 |
678 zł |
1356 zł |
|
|
Przyciski KNX z termostatem |
|
|
|
8 |
1040 zł |
8320 zł |
|
|
Siłowniki grzewcze |
|
|||||
|
|
(ze sterownikiem KNX) |
8 |
100 zł |
800 zł |
8 |
297 zł |
2376 zł |
|
* |
Zasilacz i uruchomienie KNX |
|
|
|
|
|
5071 zł |
|
2021 rok RAZEM netto : |
40 732 zł |
66 472 zł |
|||||
|
2022 rok RAZEM netto : |
61 098 zł |
99 708 zł |
|||||
|
2023 rok RAZEM netto : |
91 647 zł |
149 562 zł |
|||||
* Wartość roku 21 jest wg. Danych w tabeli , kolejne lata już są przeszacowane wartościami % w układzie końcowym .
*Na pewno spotkają Państwo firmy niepodające rzetelnie wszystkich kosztów (np. projektu, instalacji i uruchomienia). Są też firmy, które oferują np. projekt i uruchomienie za darmo (lub nawet system bez projektu). Warto wtedy zastanowić się, czy jest pewność, że system zostanie wykonany profesjonalnie i przy aktywnej (pracochłonnej) współpracy z klientem… Dodatkowo instalacja tradycyjna to koszty czasu wyboru dostawców i urządzeń, transportu, montażu, niepewnej gwarancji od kilkunastu dostawców, koszty przyszłych przeróbek w przypadku chęci zmiany funkcji, dwukrotnie większe ryzyko zwarć (2x więcej punktów łączenia przewodów), mniejsza estetyka i oczywiście brak możliwości i zalet systemu .
Autor - instalator z uprawnieniami wielu systemów . W artykule użyto wiedzę i materiały publikowane w internecie .